浏览全部资源
扫码关注微信
1.上海中医药大学 中药学院,上海 201203
2.上海市食品药品检验研究院,国家药品监督管理局 中药质量控制重点实验室,上海 201203
周 恒,博士,副主任药师,研究方向:中药、天然药物及保健食品质量控制和安全性检测技术研究,E-mail:shadowless@126.com
季 申,博士,主任药师,研究方向:中药、天然药物及保健食品质量控制和安全性检测技术研究,E-mail:jishen2021@126.com
收稿日期:2025-06-10,
修回日期:2025-07-17,
纸质出版日期:2025-09-15
移动端阅览
许婧,潘惠勤,谭琰南,毛秀红,胡青,周恒,季申.LC-MS/MS在中药真菌毒素检测中的应用进展[J].分析测试学报,2025,44(09):1856-1870.
XU Jing,PAN Hui-qin,TAN Yan-nan,MAO Xiu-hong,HU Qing,ZHOU Heng,JI Shen.Advances in LC-MS/MS for Mycotoxins Analysis in Traditional Chinese Medicines[J].Journal of Instrumental Analysis,2025,44(09):1856-1870.
许婧,潘惠勤,谭琰南,毛秀红,胡青,周恒,季申.LC-MS/MS在中药真菌毒素检测中的应用进展[J].分析测试学报,2025,44(09):1856-1870. DOI: 10.12452/j.fxcsxb.25061004.
XU Jing,PAN Hui-qin,TAN Yan-nan,MAO Xiu-hong,HU Qing,ZHOU Heng,JI Shen.Advances in LC-MS/MS for Mycotoxins Analysis in Traditional Chinese Medicines[J].Journal of Instrumental Analysis,2025,44(09):1856-1870. DOI: 10.12452/j.fxcsxb.25061004.
中药材从种植到流通市场的周期较长,源头或过程控制不当极易感染真菌毒素,极大地影响中药材的品质与安全。系统检测并评估中药材的真菌毒素污染情况和潜在风险,对进一步完善中药的安全性质量控制标准和保障其食药用安全具有重要意义。但中药材中大量的代谢产物对微痕量真菌毒素检测存在极大的基质干扰,加之真菌毒素污染的不确定性和其结构类型的复杂性,建立广谱适用于复杂中药材基质的真菌毒素高通量检测方法面临巨大挑战。该文对基于液相色谱-质谱联用技术(LC-MS/MS)的真菌毒素高通量检测研究进行综述,评述了样品前处理、液相色谱分离和仪器检测方法等方面的研究进展,可为中药材中真菌毒素的高通量检测方法研究提供参考。
The long production cycle of traditional Chinese medicines from cultivation to market circulation,combined with inadequate control at the source or during processing,makes them highly susceptible to mycotoxin contamination,significantly compromising their quality and safety. Systematic detection and assessment of mycotoxin contamination levels and potential risks in these materials are crucial for refining safety and quality control standards and ensuring the safe medicinal and edible use of traditional Chinese medicines. However,the extensive metabolic components in traditional Chinese medicines pose substantial matrix interference for trace-level mycotoxin detection,while the unpredictability of contamination and the structural diversity of mycotoxins present major challenges in developing broad-spectrum,high-throughput detection methods suitable for complex traditional Chinese medicines matrices. This review summarizes the research progress in high-throughput mycotoxin detection based on liquid chromatography-tandem mass spectrometry(LC-MS/MS),integrating advancements in sample pretreatment,chromatographic separation,and instrumental detection methodologies,thereby providing valuable references for the development of high-throughput mycotoxin detection methods in traditional Chinese medicines.
Malachová A , Stránská M , Václavíková M , Elliott CT , Black C , Meneely J , Hajšlová J , Ezekiel CN , Schuhmacher R , Krska R . Anal. Bioanal. Chem. , 2018 , 410 ( 3 ): 801 - 825 .
Moss M O . J. Appl. Bacteriol. , 1992 , 73 : 80s - 88s .
Sweeney M J , Dobson A D W . Fems Microbiol. Lett. , 1999 , 175 ( 2 ): 149 - 163 .
Placinta C M , D'Mello J P F . Anim. Feed Sci. , 1999 , 78 ( 1/2 ): 21 - 37 .
Turner N W , Subrahmanyam S , Piletsky S A . Anal. Chim. Acta , 2009 , 632 ( 2 ): 168 - 180 .
Zhang C , Dou X W , Yang M H . Chin. J. Pharmacol. Toxicol . (张成,豆小文,杨美华. 中国药理学与毒理学杂志), 2016 , 30 ( 12 ): 1369 - 1378 .
Zheng R S . A High-throughput Method for the Determination of Aflatoxin B1,B2,G1,G2,Ochratoxin A and Sterigmatocystin in Traditional Chinese Medicines by High Performance Liquid Chromatography-Tandem Mass Spectrometry . Guangzhou : Guangzhou University of Chinese Medicine (郑润生. 中药材污染真菌毒素的液质联用高通量检测研究. 广州:广州中医药大学), 2014 .
Wang Y , Shen M R , Liu Y X , Zuo T T , Wang D D , He Y , He X L , Jin H Y , Liu Y L , Wei F , Ma S C . Chin. Drug Stand . (王莹,申明睿,刘芫汐,左甜甜,王丹丹,何轶,何显隆,金红宇,刘永利,魏锋,马双成. 中国药品标准), 2025 , 26 ( 1 ): 83 - 92 .
Zhou H , Wang S M , Ji S . China Food Drug Adm. Mag . 周恒 , 王少敏 , 季申 . 中国食品药品监管) , 2022 ,( 3 ): 110 - 118 .
Wang H , Qin X Y , Zhou H , Feng R , Wang S M , Huang X J , Hu Q , Ji S . J. Instrum. Anal. (王镐,秦晓雅,周恒,冯睿,王少敏,黄晓静,胡青,季申. 分析测试学报), 2023 , 42 ( 8 ): 1047 - 1055 .
Anumol T , Lehotay S J , Stevens J , Zweigenbaum J . Anal. Bioanal. Chem. , 2017 , 409 ( 10 ): 2639 - 2653 .
Chinese Pharmacopoeia Commission . Pharmacopoeia of the People ’ s Republic of China . Beijing : Chinese Medical Science and Technology Press (国家药典委员会. 中华人民共和国药典. 北京:中国医药科技出版社), 2025 .
Shanghai Municipal Health Commission . Shanghai Processing Standards for Chinese Herbal Pieces . Shanghai : Shanghai Scientific & Technical Publishers (上海市卫生局. 上海市中药饮片炮制规范. 上海:上海科学技术出版社) , 1962 : 95 .
Ferrer C , Lozano A , Agüera A , Girón A J , Fernández-Alba A R . J. Chromatogr. A , 2011 , 1218 ( 42 ): 7634 - 7639 .
González-Antuña A , Domínguez-Romero J C , García-Reyes J F , Rodríguez-González P , Centineo G , García-Alonso J I , Molina-Díaz A . J. Chromatogr. A , 2013 , 1288 : 40 - 47 .
Masiá A , Suarez-Varela M M , Llopis-Gonzalez A , Picó Y . Anal. Chim. Acta , 2016 , 936 : 40 - 61 .
Zhu Y P , Dai C B , Zhao J W , Zou L P , Wang G Q , Yu S , Xiong L B . J. Instrum. Anal. (朱怡平,戴承兵,赵佳伟,邹连蓬,汪国权,于松,熊丽蓓. 分析测试学报), 2024 , 43 ( 9 ): 1458 - 1466 .
Hu J P , Liang M , Xian Y P , Chen R Q , Wang L , Hou X C , Wu Y L . Food Chem. , 2022 , 395 : 133598 .
Bai R B , Chang Q Y , Zhang H Y , Wang X F , Chen H , Bai Y T , Qiu G Y , Pang G F , Wang K K , Zhao M M , Zhang X J . J. Chromatogr. A , 2024 , 1737 : 465437 .
Zhang K , Tan S , Xu D . Foods , 2022 , 11 ( 6 ): 894 .
Guo D K , Guo W B , Huang Q W , Hu Z , Guo K , Han Z , Nie D X . Chin. J. Anal. Chem. (郭大凯,郭文博,黄晴雯,胡政,范楷,韩铮,聂冬霞. 分析化学), 2023 , 51 ( 8 ): 1362 - 1374 .
Li X , Wang M Y , Wang Y , Yang W Z , Yang C X . J. Chromatogr. A , 2024 , 1724 : 464915 .
Anastassiades M , Lehotay S J , Štajnbaher D , Schenck F J . J. AOAC Int. , 2003 , 86 ( 2 ): 412 - 431 .
Bian Y , Zhang Y , Zhou Y , Wei B B , Feng X S . Toxins , 2023 , 15 ( 3 ): 215 .
Huang R T , Liu H M , Guan K Y , Huang Y X , Ge Y W , Zhang L , Wang S M . Chin. Arch. Tradit. Chin. Med . (黄仁堂,刘洪美,关凯仪,黄雨心,葛跃伟,张磊,王淑美. 中华中医药学刊), 2022 , 40 ( 12 ): 27 - 35 .
Xing L J , Zou L J , Luo R F , Wang Y . Food Chem. , 2020 , 311 : 125975.1 - 125975.7 .
Huang X J , Feng R , Hu Q , Mao X H , Zhou H . Toxins , 2025 , 17 ( 2 ): 52 .
Zhao X S , Liu D , Yang X Q , Zhang L , Yang M H . Food Chem. , 2022 , 13 : 100186 .
Zhou F G , Zhou C J , Zhang W H , Zalán Z , Shi H , Kan J Q , Chen K W , Cai T . Food Chem. , 2025 , 464 : 141822 .
Peng X J , Zeng L Z , Wu C C , Liang W H . J. Instrum. Anal. (彭晓俊,曾丽珠,伍长春,梁伟华. 分析测试学报), 2017 , 36 ( 6 ): 738 - 743 .
Steiner D , Malachová A , Sulyok M , Krska R . Anal. Bioanal. Chem. , 2021 , 413 : 25 - 34 .
Sulyok M , Berthiller F , Krska R , Schuhmacher R . Rapid Commun. Mass Spectrom. , 2006 , 20 ( 18 ): 2649 - 2659 .
Greer B , Chevallier O , Quinn B , Botana M L , Elliott T C . TrAC Trends Anal. Chem. , 2021 , 141 : 116284 .
Zhang X Q , Fang B Q , Mao J L , Liu S , Song J F , Lin N , Lei H X . Chin. J. Mod. Appl. Pharm . (张晓芹,方蓓倩,毛佳乐,刘爽,宋剑锋,林娜,雷后兴. 中国现代应用药学), 2023 , 40 ( 9 ): 1214 - 1218 .
Delfino D , Lucchetti D , Mauti T , Mancuso M , Di Giustino P , Triolone D , Vaccari S , Bonanni R C , Neri B , Russo K . J. Food Sci. , 2022 , 87 ( 10 ): 4465 - 4475 .
Pires N A , De Oliveira M L , Gonçalves J A , Faria A F . J. Agric. Food Chem. , 2021 , 69 ( 15 ): 4533 - 4541 .
Sulyok M , Suman M , Krska R . NPJ Sci. Food , 2024 , 8 ( 1 ): 49 .
Liu M H , Zhang Y , Cheng R , Tan T , Guo L , Liu F , Wan Y Q . Food Chem. , 2025 , 471 : 142822 .
Desfontaine V , Capetti F , Nicoli R , Kuuranne T , Veuthey J L , Guillarme D . J. Chromatogr. B , 2018 , 1079 : 51 - 61 .
Alder L , Greulich K , Kempe G , Vieth B . Mass Spectrom. Rev. , 2006 , 25 ( 6 ): 838 - 865 .
Kaufmann A . J. Chromatogr. B , 2020 , 1158 : 122369 .
López-Ruiz R , Romero-González R , Frenich A G . TrAC Trends Anal. Chem. , 2019 , 118 : 170 - 181 .
Zhang C . Research on Simultaneous Detection of Multi-mycotoxins in Tradition Chinese Medicines and New Rapid Detection Techniques for Aflatoxin B 1 . Zhenjiang : Jiangsu University (张成. 中药中多种真菌毒素同步检测及黄曲霉毒素B1快速检测新技术研究. 镇江:江苏大学) , 2018 .
Zhao M Z , Yan S W , Zhang Y L , Song Y , Chan S A , Song W . Environ. Sci. Technol. Lett. , 2024 , 11 ( 12 ): 1391 - 1397 .
Li D , Jakob C , Schmitz O . Anal. Bioanal. Chem. , 2015 , 407 : 153 - 167 .
Rausch A K , Brockmeyer R , Schwerdtle T . Anal. Bioanal. Chem. , 2021 , 413 : 3041 - 3054 .
Bogdanova E , Pugajeva I , Reinholds I , Bartkevics V . J. Chromatogr. A , 2020 , 1622 : 461145 .
Wong J W , Wang J , Chow W , Carlson R , Jia Z , Zhang K , Hayward D G , Chang J S . J. Agric. Food Chem. , 2018 , 66 ( 37 ): 9573 - 9581 .
Herrero P , Cortés F N , Borrull F , Caixach J , Pocurull E , Marcé R M . J. Mass Spectrom. , 2014 , 49 ( 7 ): 585 - 596 .
Pihlström T , Fernández-Alba A R , Amate C F . Sante , 2021 , 11312 ( v 2): 45 - 55 .
Grimalt S , Dehouck P . J. Chromatogr. A , 2016 , 1433 : 1 - 23 .
Shen L , Tang Y , Chen T Z , Cui H M , Luo H . Chin. J. Pharm. Anal . (沈立,汤燕,陈铁柱,崔红梅,罗恒. 药物分析杂志), 2023 , 43 ( 8 ): 1369 - 1380 .
Xie S M , Gu S Q , Gu L H , Li J M . J. Instrum. Anal. (谢思敏,古锶巧,顾利红,栗建明. 分析测试学报), 2024 , 43 ( 7 ): 1003 - 1010 .
Hu M Z , Meng X S , Wang C , Wang C H , Niu Z Y , Bai H . J. Instrum. Anal. (胡明珠,孟宪双,王春,王长海,牛增元,白桦. 分析测试学报), 2018 , 37 ( 2 ): 127 - 138 .
Liu Y , Dong H Z , Jin Y , Li X D , Zhang T , Jiang L L , Yu L , Li Z Y , Zhao Y Q . J. Food Saf. Qual . (刘瑜,董宏竺,金雁,李晓东,张彤,姜玲玲,于丽,李志远,赵余庆. 食品安全质量检测学报), 2021 , 12 ( 23 ): 9021 - 9026 .
Varga E , Glauner T , Berthiller F , Krska R , Schuhmacher R , Sulyok M . Anal. Bioanal. Chem. , 2013 , 405 : 5087 - 5104 .
Abia W A , Warth B , Sulyok M , Krska R , Tchana A N , Njobeh P B , Dutton M F , Moundipa P F . Food Control , 2013 , 31 ( 2 ): 438 - 453 .
Righetti L , Paglia G , Galaverna G , Dall'Asta C . Toxins , 2016 , 8 ( 12 ): 361 .
Izzo L , Narváez A , Castaldo L , Gaspari A , Rodríguez-Carrasco Y , Grosso M , Ritieni A . J. Dairy Sci. , 2022 , 105 ( 4 ): 2948 - 2962 .
Lapris M , Errico M , Rocchetti G , Gallo A . Foods , 2024 , 13 ( 11 ): 1746 .
Hollender J , Van Bavel B , Dulio V , Farmen E , Furtmann K , Koschorreck J . Environ. Sci. Eur. , 2019 , 31 ( 1 ): 1 - 11 .
Pourchet M , Debrauwer L , Klanova J , Price EJ , Covaci A , Caballero-Casero N , Oberacher H , Lamoree M , Damont A , Fenaille F , Vlaanderen J , Meijer J , Krauss M , Sarigiannis D , Barouki R , Le Bizec B , Antignac J P . Environ. Int. , 2020 , 139 : 105545 .
Jing H H , Li Z , Xiang J , Zou Z J , Wang Y H , Zhou Y . Mod. Food (荆辉华 , 李政 , 向俊 , 邹子爵 , 王云昊 , 周颖 . 现代食品) , 2025 ,( 3 ): 178 - 184 .
Tolosa J , Rodríguez-Carrasco Y , Graziani G , Gaspari A , Ferrer E , Mañes J , Ritieni A . Toxins , 2021 , 13 ( 5 ): 305 .
Galindo M V , Perez M V , López-Ruiz R , Oliveira W D S , Godoy H T , Frenich A G , Romero-González R . J. Chromatogr. A , 2024 , 1726 : 464967 .
Zhang Y J , Chen T T , Wang Z X , Liang W Y , Wang X X , Zhang X Q , Lu X , Liu X Y , Zhao C X , Xu G W . Environ. Pollut. , 2025 , 365 : 125338 .
Tang Z T , Han Q R , Yu G , Liu F , Tan Y Z , Peng C . Food Sci. Nutr. , 2022 , 10 ( 7 ): 2224 - 2235 .
Tanveer Z I , Huang Q W , Liu L , Jiang K Q , Nie D X , Pan H Y , Chen Y , Liu X S , Luan L J , Han Z , Wu Y J . J. Chromatogr. A , 2020 , 1630 : 461515 .
Nan W P , Ni Q , Zhang L , Sun J , Feng Y L . Res. Pract. Chin. Med . (南文萍,倪倩,张俐,孙晶,冯有龙. 现代中药研究与实践), 2023 , 37 ( 3 ): 59 - 65 .
Zhang S S , Lu J W , Wang S M , Mao D , Miao S , Ji S . J. Chromatogr. B , 2016 , 1035 : 31 - 41 .
Fan M X , Dong J J , Wang J H , Guo H Z , Chen Y G , Fu X T . Chin. J. Chin. Mater. Med . (范妙璇,董娇娇,王京辉,郭洪祝,陈有根,傅欣彤. 中国中药杂志), 2017 , 42 ( 19 ): 3770 - 3775 .
Zhu G H , Yang C G , Jiang W K , Guo L P , Kang C Z , Yuan Q S , Wu X F , Zhou T . Chin. J. Chin. Mater. Med . (朱贵红,杨昌贵,江维克,郭兰萍,康传志,袁青松,吴小凤,周涛. 中国中药杂志), 2024 , 49 ( 18 ): 4905 - 4912 .
Li C , Su X , Feng W H , Li R R , Liu X Q , Li P Y . China J. Chin. Mater. Med . (李春,苏晓,冯伟红,李娆娆,刘晓谦,李鹏跃. 中国中药杂志), 2016 , 41 ( 23 ): 4368 - 4374 .
Shen Y W , Yang C G , Jiang W K , Zhang J Q , Yuan Q S , Zhang H X , Liu X , Wen N T , Zhou T . China J. Chin. Mater. Med. (沈渊文,杨昌贵,江维克,张进强,袁青松,张红霞,刘勋,温倪婷,周涛. 中国中药杂志), 2022 , 47 ( 3 ): 628 - 634 .
Liu C W , Xu W S , Ni L , Chen H F , Hu X J , Lin H L . Food Chem. , 2024 , 435 : 137563 .
Wu Y , Ye J , Xuan Z H , Li L , Wang H B , Wang S H , Liu H M , Wang S X . Food Addit. Contam. Part A , 2021 , 38 ( 1 ): 148 - 159 .
Shi D , Chen J , Zhang L , Hu Z Y , Cao Y . Chin. Tradit. Patent Med . (史达,陈洁,张玲,胡紫艳,曹玉. 中成药), 2024 , 46 ( 3 ): 1019 - 1024 .
0
浏览量
64
下载量
0
CSCD
关联资源
相关文章
相关作者
相关机构